1 Orthopedagogie - 1OM - Onderdelen - Ervaren, exploreren, communiceren (d3)/3    O.O. heeft componenten: Neen Afstudeerrichting: OM:Orthopedagogie Code: 1OM09 Academiejaar: 2009-2010 Type: kernondersteunend Niveau: inleidend Programmajaar: 1 Periode binnen het modeltraject: Module 3 Aantal studiepunten: 3 Wegingscoëfficient: 3 Totaal aantal contacturen: 30 Totaal studietijd: 78 Deeltijds programma: deel 1 of 2 Examencontract: mogelijk Deliberatie: mogelijk Vrijstelling of overdracht: mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Lector(en): Adams Carl Bosch Nele De Wit Veerle Desloovere Karen Moentjens Gwendy Portael Veerle Van Tongel Wim Vanschel Myriam   KORTE OMSCHRIJVING Waarover gaat échte communicatie? Die vraag gaat niet alleen over contact maken. Vanuit jouw perspectief gaat het over écht gehoord worden in wat je voelt en tot expressie brengt. Gericht op de ander vraagt het de kunst van actief luisteren en het kunnen omgaan met conflicten en emoties op een respectvolle, erkennende manier. Ook in creatieve of sportieve activiteiten in een groep, wordt er zoveel meer ‘gezegd’ dan de woorden die gesproken worden: het is een tocht van levend leren over jezelf, over de ander, over alles wat beweegt tussen jullie … of wat kleur en vorm krijgt in expressie.   COMPETENTIEGERICHTE LEERDOELEN  Dit opleidingsonderdeel draagt in het bijzonder bij tot het realiseren van volgende opleidingsdoelen (eindtermen) Algemene competenties OM103 Geeft zijn mogelijkheden, grenzen en beperkingen aan. Controleert voortgang en resultaten van het werkproces of project en stuurt bij waar nodig. Hanteert kritische zelfreflectie. Geeft op basis van die reflectie de eigen loopbaan permanent en actief vorm. OM105 Analyseert een voor hem / haar nieuw (niet eerder behandeld) probleem. Relateert een probleem aan reeds gekende en opgeloste problemen. Brengt een creatieve oplossing tot stand. Vraagt gericht hulp bij eventuele moeilijkheden. OM106 Neemt leidinggevend initiatief. Bewaakt groepsprocessen en coacht. Helpt met de uitvoering en evaluatie van kwaliteitszorg binnen de organisatie. Voert beheerstaken uit waarvoor hij verantwoordelijk is op financieel en administratief gebied, op gebied van personeelsplanning en dienstverlening. OM107 Verduidelijkt en schrijft ideeën, meningen en informatie in begrijpelijke en correcte taal neer. Presenteert ideeën en feiten op heldere wijze. Maakt gebruik van juiste communicatiemiddelen. OM108 Gaat in alle contexten van het functioneren de nodige kennis en competenties verwerven om de professionele, sociale en culturele taken in een snel veranderde samenleving beter aan te kunnen. Reflecteert kritisch op het eigen functioneren. Formuleert leerpunten en tracht deze weg te werken door zelfstudie en deskundigheidsontwikkeling. OM109 Is zich bewust van de eigen cultuur als basis voor kennismaking met andere culturen. Gaat op een professionele wijze om met cultuurverschillen. Heeft de startbekwaamheid om zich te integreren in een internationale omgeving. Algemene beroepsgerichte competenties Beroepsspecifieke competenties SPECIFIEKE DOELSTELLINGEN De student weet wat met 'actief luisteren' bedoeld wordt en leert ook effectief 'actief luisteren'.  De student kan dit toepassen in de verschillende soorten groepen. De student beseft het belang van actief luisteren voor zijn toekomstige actieterrein. De student heeft zicht op de betekenis en het belang van het samenwerkingsmodel en het diagnose-receptmodel voor de hulpverlening. De student heeft kennis van verschillende luistermethodieken. De student kan een actief luisterende houding aannemen en ziet hier ook de zinvolheid van in . In de actief luisterende houding kan de student gebruik maken van diverse methodieken die passen binnen een actief-luisterende houding. De student is in staat om kritisch te reflecteren over zijn eigen luisterhouding en die van anderen.  de student is in staat in onverdeelde aandacht contact te hebben met de medestudent : in lichaamshouding, lichaamstaal en in direct lichaamscontact de student kent de verschillende conflicthanteringsstijlen en kan deze ook toepassen.  Men kan een conflict herkennen en hiermee op adequate wijze omgaan. De student kan het begrip 'conflict' definiëren, alsook mogelijke symptomen benoemen die meespelen bij het ontstaan van een conflict. De student heeft zicht op zijn eigen conflictstijl. De student is in staat grenzen bij zichzelf en bij de medestudent non-verbaal te hanteren binnen de context. De student kan richtlijnen en aandachtspunten formuleren met betrekking tot het omgaan met conflicten. De student kan een conflict benoemen.   De student kan kritisch reflecteren over zijn eigen conflictstijl en die van anderen. De student kan, zo nodig, aandachtspunten en richtlijnen met betrekking tot het omgaan met conflicten in zijn eigen handelen integreren. De student is in staat om bij conflicten zijn eigen aandeel te zien, het conflict niet uit de weg te gaan en heeft de bereidheid in conflictsituaties er handelend mee om te gaan. De student erkent het belang van emoties binnen de communicatie.  Hij herkent de verschillende basisemoties en kan hier mee omgaan. De student heeft zicht op hoe hij/zij zijn emoties uit en is in staat om zonodig te optimaliseren.  De student kan gevoelens die anderen uiten (h)erkennen en benoemen. De student is in staat een non-verbale dialoog aan  te gaan met een medestudent op een erkennende, expressieve en creatieve manier. De student kan richtlijnen en aandachtspunten formuleren om als mens, maar ook als hulpverlener om te gaan met zijn eigen emoties en emoties van anderen. De student kan deze richtlijnen en aandachtspunten, zo nodig, ook in zijn eigen handelen integreren.De student is in staat het effect van zijn/haar non-verbale communicatie in te schatten en ortho-agogisch te hanteren binnen de schoolcontext. De student is bekwaam om de oefeningen van manuele, muzikale en lichaamsexpressie als middel te gebruiken om zijn krachten optimaal te benutten en zijn leerproces aan te gaan.   De student is in staat oefeningen uit te werken rond lichaamsbewustzijn, lichaamscontact, zelfvertrouwen, vertrouwen, grenzen en tegenkrachten, samenwerking binnen een sessie lichaamsexpressie, voorbereid in het kader van de stappen van het CREATIE-model. De student is bekwaam om het effect van zijn handelen op anderen personen binnen de leersituatie waar te nemen en te communiceren. De student is bekwaam feedback met betrekking tot zijn handelen te horen, De student is in staat de integratie van de geleerde vaardigheden en de toepassing van de inzichten in zijn/haar (dagdagelijks) leven te herkennen VEREISTE BEGINCOMPETENTIES Opleidingsonderdelen waarvoor voorafgaand credits dienen behaald te zijn geen Opleidingsonderdelen die vooraf dienen gevolgd te zijn ‘ervaren, exploreren en communiceren’ deel 1 en deel 2 Andere begincompetenties geen LEERINHOUDEN Binnen communicatie wordt specifiek gewerkt rond: actief luisteren, conflicthantering omgaan met emoties Binnen manuele expressie, lichaamsexpressie en sport en spel wordt specifiek gewerkt rond: Specifieke basiskennis voor elk domein van ‘expressie’: technisch en methodisch En de thema’s: Contact, vertrouwen, veiligheid De leefwereld van zichzelf en anderen erkennen Werken rond ruimte en grenzen Werken rond expressie van emoties Werken rond fantasie Werken met video-camera Creatief samenwerken in groep Creatieve, expressieve en sportieve activiteiten ontwikkelen voor specifieke leeftijd en doelgroep STUDIEMATERIAAL Plantijn-syllabus "Ervaren, Exploreren en Communiceren", Antwerpen: Universitas - Carl Adams , Greet Demesmaeker, Karen Desloovere, Veerle De Wit, Kristel Eraerts, Gwendy Moentjens, Veerle  Portael, Myriam Vanschel, Wim Van Tongel Wim en Lieve Walravens (2009 - 2010)  deel A: Communicatie deel B: Verbindingstekst Ervaren, Exploreren en communiceren deel C: Lichaamsexpressie deel D: Sport en Spel deel E: Manuele Expressie en Video               WERKVORMEN Soort werkvorm uren   % hoor- en werkcolleges: 0  lesuren   00,00 practicum en oefeningen: 28  lesuren   35,90 vormen van groepsleren: 0  lesuren   00,00 studietijd buiten contacturen: 48  klokuren   61,54 Verdere toelichting: Opdrachten uitvoeren in oefengroepen. Bij expressieve en recreatieve vaardigheden staat levend leren centraal: we leren van onszelf, van elkaar en van de thema's die we samen exploreren. EVALUATIE Eerste examenperiode Schriftelijk examen (leerinhouden actief luisteren, omgaan met emoties en conflicthantering): 7/20 Permanente evaluatie: 5/20; Dit wordt als volgt onderverdeeld:  2 punten voor een reflectieverslag omtrent 'omgaan met emoties'. Deze taak moet volgens de afspraken met de oefengroepbegeleider op tijd afgegeven worden.  3 punten op een opdracht die door de student moet uitgevoerd worden tijdens de oefengroep op het einde van de module. Bij afwezigheid van de student tijdens deze opdracht, zal de student enkel bij een gewettigde afwezigheid een vervangopdracht krijgen.  De student is zelf verantwoordelijk voor het ophalen van deze vervangopdracht binnen de week na de gewettigde afwezigheid. Na afhalen krijgt de student nog één week om deze vervangtaak in te leveren.   Permanente evaluatie t.a.v. leerinhouden m.b.t. expressieve en recreatieve vaardigheden: 4/20 Toepassingsopdracht : specifiek voor de expressievorm van deze module, toegepast op de doelgroep ‘jeugdhulpverlening en maatschappelijk kwetsbare groepen’ : 4/20 Voor schriftelijke rapportage kan er tot 20% van het totaal aantal punten worden afgetrokken voor taal en vorm. Dit geldt niet voor de schriftelijke examens.   tijd voor examinering uren 2 %    02,56 Tweede examenperiode Schriftelijk examen t.a.v. leerinhouden m.b.t. actief luisteren, omgaan met emoties en conflicthantering: 7/20 De punten die behaald zijn in de eerste examenperiode voor de permanente evaluatie blijven behouden voor  de leerinhouden mbt expressieve en recreatieve vaardigheden. Voor de leerinhouden van communicatie: voor de punten van het reflectieverslag en de opdracht die werd uitgevoerd,  worden  vervangopdrachten voorzien:  1 nieuw reflectieverslag op 2 punten en 1 nieuwe opdracht op 3 punten. De student is verantwoordelijk voor het afhalen van deze vervangopdrachten. Nieuwe toepassingsopdracht : identieke expressievorm als tijdens de eerste examenperiode: 4/20 . De student is verantwoordelijk voor het ophalen van deze opdracht. Het is de verantwoordelijkheid van de student, om de opdrachten voor de tweede examenperiode van Blackboard te halen. Het is de verantwoordelijkheid van de student om de juiste opdrachten, volledig en tijdig aan de betrokken lectoren te overhandigen. Voor schriftelijke rapportage kan er tot 20% van het totaal aantal punten worden afgetrokken voor taal en vorm. Dit geldt niet voor de schriftelijke examens.